Мониторинг

УИХ-ын сонгуулийн 22-р тойргийн сонгогчдын нэрийн жагсаалтад хийсэн аудитын дүн

“Шударга сонгуулийн төлөө иргэний нийгмийн хяналт” сүлжээний гишүүн Филантропи Хөгжлийн төлөө төв 2008 оны тавдугаар сарын 27-ноос эхлэн УИХ-ын сонгуулийн 22-р тойргийн сонгогчдын нэрсийн жагсаалтад хаягийн давхцалтай байсан 47,354 иргэний бүртгэлд тулгалт хийж дууслаа. Мониторингоор 15,411 иргэн сонгогчдын нэрийн жагсаалтад бүртгэгдсэн хаяг дээрээ байгаа, 17,266 иргэн бүртгүүлсэн хаяг дээр байхгүй болох нь тогтоогдлоо (Хүснэгт 1). Үлдсэн 14,677 иргэний хаягийг нягталж баталгаажуулахад шаардлагатай мэдээлэл (хаана амьдарч байгаа нь тодорхойгүй, холбоо боломжгүй гэх мэт.) дутмаг байв.

Сонгуулийн хэсгийн хороодын бүрэлдэхүүнд нэг намын төлөөлөл давамгайлж байна

“Шударга сонгуулийн төлөө иргэний нийгмийн хяналт сүлжээ”-ний гишүүн Хүний эрх хөгжил төв нь 2008 оны 6 сарын 8-ны өдрөөс эхлэн сонгуулийн хэсгийн хороодын бүрэлдэхүүн, СЕХ, тойрог, хэсгийн хороодын үйл ажиллагааны ил тод байдал, саналын хуудас хэвлэх журам батлах явц, саналын хуудсыг хэвлэх, түгээх, хадгалах явцад мониторинг хийж байна. Мониторингт УИХ-ын сонгуулийн 26 тойргоос Төв аймгийн 14-р тойргийн хороо, Хэнтий аймгийн 18-р тойргийн хороо, Cонгинохайрхан дүүргийн 26-р тойргийн хороо, Сүхбаатар дүүргийн 23-р тойргийн хороо, Хан-Уул дүүргийн 21-р тойргийн хороог сонгон авч хяналт хийсэн болно. Мөн эдгээр тойргийн хороо бүрээс 2 хэсгийн хороог түүвэрлэн хамруулж байна. 

9-р тойрогт хэсгийн хороодын нягтлан шалгасан сонгогчдын нэрийн жагсаалтад 90 хүнийг илүү бүртгэжээ

Хуульч эмэгтэйчүүдийн холбооны Завхан аймгийн салбараас УИХ-ын сонгуулийн есдүгээр тойргийн сонгогчдын нэрийн жагсаалтад байгаа хаягийн давхцалтай 736 иргэний бүртгэлд хаягийн тулгалт хийх ажлыг 2008 оны 6 дугаар сарын 7-ний өдрөөс эхлэн  хийж дууслаа. Завхан аймгийн Улиастай сумын зургаан багт хаягийн давхардалтай байгаа 736 иргэнээс үндсэн хаяг дээрээ байгаа 418 иргэн байна.

Нам, эвслүүдийн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт хийсэн жендэр, хүний эрхийн дүн шинжилгээ

Аливаа ардчилсан буюу ардчиллыг төлөвшүүлж буй нийгэмд улс төрийн намын мөрийн хөтөлбөр хүний эрх, жендэрийн шударга ёс, ардчиллын үндсэн зарчим, хэм хэмжээнд нийцтэй байгаад зогсохгүй эдгээр үнэт зүйлс, зарчмыг төлөвшүүлж, бэхжүүлэхийг зорьсон байх учиртай. 

Нийгмийн халамж, хамгааллын чиглэлээр нам, эвслүүдийн мөрийн хөтөлбөрт хийсэн харьцуулсан судалгаа

Өнгөрсөн сонгуулийн “хүүхдийн мөнгө”-нөөс хойш сонгууль элдэв мөнгөний амлалтаар дүүрэн болдог жишиг тогтох шинжтэй. Ялангуяа энэ жилийн сонгуульд нам, эвслүүд сонгогчдыг татах зорилгоор өөр хоорондоо төсвийн мөнгөөр өрсөлдөн, бие биенийхээ дээр гарах гэж амлах мөнгөний хэмжээгээрээ уралдаж байна. “Хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жий” гэсэн ардын маань цэцэн үг байдагсан. Энэ их амлалтууд хөнжлийнхөө хэрээр байна уу, аль эсвэл хөнжлөөсөө гараад талийж өгөв үү? Эдгээр асуултад хариулах, мөн “амлалтын мөнгө” ямар арга хэмжээнүүдэд түлхүү зарцуулагдан, хэнд очих гэж байгаа, энэ нь цаашид нийгэмд ямар үр өгөөж авчрахыг тодруулахыг зорилоо. 

Сонгуульд оролцож буй намуудын эдийн засаг, төсөв, санхүүгийн талаарх хөтөлбөрийн судалгаа

Манай оронд сонгуулийн мотаритар системтэй боловч сонгуульд нэр дэвшигчид бус улс төрийн намууд мөрийн хөтөлбөр дэвшүүлэн өрсөлддөг нь өнгөрсөн нийгмийн нам шүтэх сэтгэхүйн үлдэгдэл мөн гэлтэй. Энэ нь нам төвтэй төрийн тогтолцоог тэтгэж, УИХ-д сонгогдсон гишүүд нь “ард түмний элч” бус, намын “хүүхэлдэй” байх нөхцлийг бүрдүүлнэ. Үүнээс гадна, улс төрийн намууд төрийн сонгуульд нэр дэвшүүлэхдээ төрийн бодлого, үйл ажиллагааны талаарх мэдлэг, туршлагаас илүү хандив мөнгө сонирхож, тэрхүү хандивлагчдынхаа арчаагүй байдлыг халхлахын тулд намын нэрээр мөрийн хөтөлбөр гарган сурталчлах нэрээр шуугиан дэгдээж, сонгогчдын анхаарлыг нэр дэвшигчийн шүүлтүүрээс хөндийрүүлэн, тэдгээр нь сонгогдсон тохиолдолд “хүүхэлдэй”-гээр тоглох зарчмаар төрийн эрх мэдлийг намын удирдлага, тэнд ноёрхсон явцуу бүлэглэл атгахад дөхөм болдог байх ч магад. Монгол орны ардчилсан замналын 18 жилийн 3/4 нь төрийн эрх барьсан МАХН-ын дотор ийм байдал нэн газар авсныг өнгөрсөн Их хурлын ажиллагаа нийтэд тод харуулсан билээ.

УИХ-ын 2008 оны сонгуульд оролцогч зарим намын санхүү,эдийн засгийн талаарх хөтөлбөрийн судалгаа

МАХН, Ардчилсан нам, Иргэний зориг нам, Үндэсний шинэ нам болон Ногоон нам, Социал Демократ нам, Иргэний хөдөлгөөний намаас бүрдсэн Иргэний эвсэл зэргээс УИХ-ын сонгуульд оролцох мөрийн хөтөлбөрийн санхүү, эдийн засагтай холбогдсон хэсэгт зарим судалгаа хийв. Дээрх 4 нам, нэг эвслийн хөтөлбөрөөс ерөнхийд нь авч үзэхэд үндэсний үйлдвэрлэл, дэд бүтэц, мал аж ахуй, газар тариалангаа эрчимтэй хөгжүүлэх, ард иргэдийнхээ амьдралыг дээшлүүлэх, материаллаг бааз, эх орны баялгаа ашиглан нөөц боломжоо дайчлах зэрэгт чиглэсэн чухал чухал зорилтууд дэвшүүлцгээсэн байна.

Улс төрийн зарим нам, эвслийн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт хийсэн шинжилгээ

Энэ шинжилгээ МАХН, АН, БНН, ИЗН, ҮШН, Иргэний эвсэл зэрэг субъектын сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрийг хамарсан болно. Нам, эвслийн мөрийн хөтөлбөрт хөндлөнгийн үнэлгээ хийхдээ эрх зүйт ёс (Rule of Law)-ны нийтлэг зарчмыг хэрэгжүүлэх, төлөвшүүлэх, төгөлдөршүүлэх үзэл баримтлалыг хэрхэн тусгаж, ажил хэрэг болгох арга зам, шийдлийг оновчтой тодорхойлсон байдлыг гол шалгуур, үзүүлэлт болгов.

Саналын хуудас хэвлэгдэж дууслаа

2008 оны 6-р сарын 19-ны 00 цагт эхэлсэн УИХ-ын сонгуулийн саналын хуудсыг хэвлэх үйл ажиллагаа Үндэсний үнэт цаас хэвлэлийн компанид 3 өдөр үргэлжилсний эцэст 6-р сарын 22-ны орой дууслаа. Энэ хугацаанд 26 тойргийн 1664642 саналын хуудсыг СЕХ-ноос гаргасан хуваарийн дагуу хэвлэн гаргасан бөгөөд “Шударга сонгуулийн төлөө иргэний хяналт” сүлжээний гишүүн Хүний эрх хөгжил төв энэхүү үйл ажиллагаанд ажиглагчаар оролцлоо. Мөн МАХН, АН, Эх орон нам, БНН өөрсдийн ажиглагчдыг оруулсны зэрэгцээ ТЕГ, хэвлэлийн компанийн хамгаалалтын алба аюулгүй байдлыг хангаж ажиллав.

УИХ-ын сонгуулийн 22 дугаар тойрог 4889 “хий үзэгдэл”-тэй

Шударга сонгуулийн төлөө иргэний нийгмийн хяналт сүлжээний гишүүн Филантропи хөгжлийн төлөө төв, Завхан аймгийн Хуульч эмэгтэйчүүдийн холбоо төрийн бус байгууллагууд хамтран 2008 оны тавдугаар сарын 28-наас эхлэн УИХ-ын сонгуулийн 22 болон есдүгээр тойргуудад сонгогчдын нэрийн жагсаалтад мониторинг хийж байна. Энэ хугацаанд эзгүй айлын хаалга мөргөх, ухуулж тайлбарлаад байхад учир ойлгохгүй зарим баг хороодын засаг дарга нарт баримт бүртгэлээ хураалган дүрэмдүүлэх, нохойд зуулгаж гэмтэх гэх мэт олон бэрхшээлийг даван туулж, хавсарга тавьсан хаврын өдрүүдэд хаяг нь давхардсан 50 мянган иргэнийг олж бүртгэлийг нь тулгаж шалгалаа. 

Pages

Сонгууль

Subscribe to Мониторинг