Телевизийн мониторинг

“Шударга сонгуулийн төлөө иргэний нийгмийн хяналт сүлжээ”-ний гишүүн Глоб Интернэшнл ТББ нь УИХ—ын 2020 оны сонгуулийн сурталчилгаанд телевизийн мониторинг хийж УИХ-ын сонгуулийн тухай хууль болон СЕХ, ХХЗХ-оос хамтран баталсан журмын хэрэгжилтэд хяналт тавихын зэрэгцээ сонгуулийн үед хэвлэл мэдээлэл хараат бусаар, үүргийнхээ хүрээнд ажиллаж байгаа эсэхэд ажиглалт хийв.

6 дугаар сарын 02-22-ны өдрийг дуустал үргэлжилсэн 3 үе шаттай хийгдсэн судалгааны нэгдсэн дүн урьдчилсан байдлаар гарлаа. Судалгаанд олон нийтийн болон төсвийн санхүүжилт ашигладаг, зах зээл дээр удаан хугацаанд оршин тогтнож буй, үзэгчдийн рейтинг өндөр зэрэг шалгуураар сонгогдсон 5 телевиз хамрагдав. Үүнд: МҮОНТ, “UBS” телевиз, “NTV” телевиз, “ТВ9” телевиз, “MN25” суваг телевиз зэрэг багтав. Судалгааны хугацаанд 5 телевизийн 1813 цаг 14 минут 41 секундын нэвтрүүлэгт мониторинг хийснээс 292 цаг 46 минут 18 секунд нь  буюу 16% нь сонгуультай холбоотой мэдээлэл байв.

Нийт сонгуультай холбоотой мэдээллийг агуулгын хувьд ангилан үзвэл  62% нь захиалгатай буюу төлбөртэй сурталчилгаа, 16 хувь нь  сонгогчдын боловсролд зориулсан мэдээлэл 11% хувь нь далд сурталчилгаа байв. Харин үлдсэн 11% нь ажлаа тайлагнасан талаарх мэдээлэл эзэлжээ.

МҮОНТ болон бусад арилжааны телевизүүд 6-7 нам эвсэлд түлхүү цаг оноосон нь мониторингоор илрэв.

МҮОНТ хуулийнхаа дагуу нам, эвслүүдэд ойролцоо цаг оноожээ.  Тус телевизийн сонгуультай холбоотой мэдээллийн хамгийн их цаг МАН-д оногдсон нь 17%-ийг эзэлсэн бол ойролцоо буюу 15%-ийг АН-д оноожээ. Харин бие даагчдад хуваарилсан цаг 16%-тай тэнцэв. Арилжааны бусад телевизүүдийн хувьд мөн л хамгийн их цагийг МАН-д зарцуулсан нь дунджаар 45 орчим хувийг эзэлсэн бол АН-д 30%-тай тэнцэх цаг оногджээ.

 Энэ удаагийн сонгуулийн сурталчилааны хувьд хэт магтаж сайшаасан, эерэг буюу сөрөг мэдээллийн хэмжээ буурч төвийг сахисан хандлага нэмэгдэв. Өөрөөр хэлбэл гүжир гүтгэлэг, үнэн худал нь тодорхойгүй сонгогчдыг төөрөгдүүлсэн мэдээллийн хэмжээ буурсан.

Хамгийн их магтаж сайшаасан мэдээллийг MN25 нэвтрүүлсэн нь 55% болж, хамгийн их сөрөг хандлагатай мэдээлэл NTV телевиз нэвтрүүлсэн нь тус телевизийн сонгуулийн тухай мэдээллийн 25%-ийг эзэлжээ.

Телевизүүд хуульд заасан 60 минут, нэг нам эвсэл, нэр дэвшигчид оногдох 15 минут, мэдээний хөтөлбөрөөр нэвтрүүлэх 5 минутын хязгаарлалтыг зөрчсөн ноцтой тохиолдол мониторингийн урьдчилсан дүнгээр илэрсэнгүй.

Энэ жилийн сонгуулийн сурталчилгаанаас ажиглагдсан эерэг хандлага бол арилжааны телевизүүд сонгогчдын боловсролд зориулсан хараат бус нэвтрүүлэг бэлтгэх хандлага нэмэгдсэн явдал юм.

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн /46.15.Радио, телевиз сонгогчдын боловсролд зориулсан мэдээ, мэдээлэл, нэвтрүүлэг, хөтөлбөр бэлтгэж түгээх үүрэгтэй/ гэсэн зохицуулалт орсон нь телевизүүд сонгогчдын боловсролд зориулсан нэвтрүүлэг бэлтгэх хөшүүрэг болов.

МҮОНТ-ийн сонгуультай холбоотой мэдээллийн ердөө 3% нь цэвэр сонгогчдын боловсролд зориулсан нэвтрүүлэг байсан бол арилжааны телевизүүд их цаг зарцуулсны хамгийн их хувийг NTV  телевиз бэлтгэсэн нь 35% болов. Харин МN25 дугаар суваг телевиз хамгийн бага цаг зарцуулсан нь 20%-тай тэнцсэн байна.

Далд сурталчилгаа явуулсан эсэхэд хяналт тавихад  МҮОНТ-ээр 02 цаг 04 минут 45 секундын далд сурталчилгаа илэрчээ. Энэ нь нийт сонгуулийн тухай мэдээллийн 2%-тай тэнцэв. Харин бусад телевизүүдээс хамгийн өндөр нь ТВ9 30%-тай тэнцэх далд сурталчилгаа нэвтрүүлжээ. NTV телевиз хамгийн бага далд сурталчилгаа цацсан нь 5% болов.

Телевизүүд мэдээний хөтөлбөрөөрөө далд сурталчилгаа нэвтрүүлсэн нь илрэв. МҮОНТ-ийн мэдээний хөтөлбөрөөр гарсан сонгуультай холбоотой мэдээллийн 28% нь далд сурталчилгааны шинжийг агуулсан мэдээлэл байв. Харин UBS телевизийн мэдээний хөтөлбөрт хийсэн шинжилгээгээр 42%-тай тэнцэх далд сурталчилгааны шинжтэй мэдээлэл илэрсэн нь бусдаас өндөр байна.